بیماری پریودنتال به مجموعهای از بیماریهایی اطلاق میشود که تمامی بافتهای حاشیه دندان را درگیر میکند. این بافتها شامل لثه، استخوانهای محیطی دندان و بافتهای مشابه استخوان میشوند. بیماری پریودنتال شامل دو شکل اصلی است:
- Gingivitis: این نوع بیماری التهابی بوده و فقط لثه را درگیر میکند و به عملکرد طبیعی دندان و استخوانهای اطراف آسیب نمیرساند. این بیماری معمولا ناشی از تراکم پلاک دندانی است. علائم این بیماری شامل لثه قرمز و متورم، خونریزی و حساسیت است.
- Periodontitis: این بیماری در صورت عدم درمان Gingivitis پیشرفت کرده و به استخوانهای اطراف دندان نیز آسیب میرساند. در این بیماری، بافتهای حاشیه دندان تخریب میشوند و بافت استخوان از بین میرود که منجر به از دست رفتن دندانها میشود. علائم این بیماری شامل خونریزی لثه، تورم، عفونت، بوی بد دهان، لقی دندان و ... است.
بیماری پریودنتال معمولاً ناشی از پلاک دندانی و عدم رعایت بهداشت پدید میآید. برای جلوگیری از بیماری پریودنتال و حفظ سلامت دهان، مراقبت دهانی منظم، مسواکزدن، استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت دندانها بسیار مهم است. همچنین، در صورت بروز علائم بیماری پریودنتال، مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است.
تشخیص بیماری پریودنتال توسط یک دندانپزشک قابل انجام است البته بهتر است توسط متخصص پریودنتالیست درمان صورت گیرد. در زمینه تشخیص بیماری پریودنتال، دندانپزشک از یک سری روشها و ابزارها استفاده میکند. در زیر، چندین روش تشخیصی رایج برای بیماری پریودنتال ذکر شده است:
بررسی بالینی: دندانپزشک با معاینه بالینی دهان و لثه بیمار، علائم و نشانههای بیماری پریودنتال را بررسی میکند. دندانپزشک در مورد خونریزی لثه، تورم، بوی بد دهان و ... از بیمار سوالاتی خواهد پرسید.
اندازهگیری عمق لیف پاکتها: با استفاده از ابزاری به نام پروب، دندانپزشک عمق لیف پاکتها را اندازهگیری میکند. لیف پاکتها فضایی است که میان لثه و دندان وجود دارد و در صورت بیماری پریودنتال، عمق این لیف پاکتها افزایش مییابد.
بررسی تصویر رادیوگرافی: دندانپزشک از تصاویر شعاعی مانند پانوراماگرام یا رادیوگرافی دیجیتال استفاده میکند تا وضعیت استخوانهای محیطی دندان و بالای لثه را بررسی کند.
آزمایشهای بیولوژیک: دندانپزشک میتواند نمونههای باکتریایی از لثه جمعآوری کرده و آنها را برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال کند. این آزمایشها میتوانند نوع و تعداد باکتریها را تعیین کنند و در تشخیص بیماری پریودنتال مفید باشند.
با توجه به نتایج تشخیصی، دندانپزشک میتواند درمانهای مناسبی را برای تعیین کند. معمولا درمان بیماری پریودنتال شامل تمیزی عمیق لثه (اسکیلینگ و روت پلانینگ)، ریشهکندی (برای از بین بردن عفونت عمیق در ناحیه لثه)، استفاده از آنتیبیوتیکها و مراقبتهای خانگی میشود.
بیماری پریودنتال قابل درمان است اما باید دانست در صورت تشخیص در مراحل ابتدایی و درمان به موقع، احتمال بهبود بیشتر است. درمان بیماری پریودنتال بستگی به شدت بیماری و مقاومت بافت لثه دارد. روشهای درمانی ممکن شامل:
در برخی موارد، استفاده از آنتیبیوتیکها میتواند جهت کنترل عفونتهای باکتریایی مفید باشد. همچنین ممکن است دندانپزشک داروهای ضد التهاب یا مهارکننده رشد بافت را نیز توصیه کند.
درمان بیماری پریودنتال شامل رفع عوامل خطر نیز میشود. مواردی مانند بهبود بهداشت دهان و دندان، تغییر عادات تغذیهای ناسالم، کنترل بیماریهایی مانند دیابت و دوری از مصرف دخانیات. برای درمان بیماری پریودنتال، همکاری بیمار با دندانپزشک بسیار مهم است. پس از درمان، نیز مراقبتهای خانگی منظم مانند مسواک، نخ دندان و دهانشویه از بازگشت بیماری پریودنتال جلوگیری میکند.
اگر بیماری پریودنتال در مراحل ابتدایی تشخیص داده نشود و درمان به موقع انجام نشود، ممکن است تاثیرات جدی بر روی سلامت دهان و به طور کلی سلامت عمومی داشته باشد.
تخریب بافت اطراف دندان: بیماری پریودنتال در صورت عدم تشخیص به موقع باعث تخریب تدریجی بافتهای حامی دندان مانند لثه، استخوانهای اطراف دندان و ریشهها میشود. در صورت عدم درمان، این تخریب میتواند به تلفات جدی و حتی از دست رفتن دندانها منجر شود.
تشدید عفونتهای دهانی: بیماری پریودنتال باعث ایجاد یک محیط مناسب برای رشد باکتریها و تشدید عفونتهای دهانی میشود. این عفونتها میتوانند به سایر مناطق دهان و حتی به قسمتهای دیگر بدن منتقل شوند و مشکلات دیگری را ایجاد کنند.
تاثیر بر سلامت عمومی: بیماری پریودنتال به عنوان یک عامل التهابی مزمن در دهان، میتواند تاثیرات منفی بر سلامت عمومی داشته باشد. برخی مطالعات نشان دادهاند که بیماری پریودنتال ممکن است با بیماریهای قلبی، دیابت، زایمان زودرس و مشکلات تنفسی مرتبط باشد.
تاثیر بر کیفیت زندگی: علائم ناخوشایندی که با بیماری پریودنتال همراه است مانند خونریزی لثه، تورم و بدبوی دهان میتوانند به تحمل روزمرگی و کیفیت زندگی کلی بیمار تاثیر بگذارد.
با توجه به موارد بالا تشخیص و درمان زودهنگام بیماری پریودنتال بسیار مهم است تا از پیشرفت بیماری جلوگیری به عمل آید و تاثیرات جدی بر روی سلامت دهان و سلامت عمومی بیمار کاهش یابد.